Türkiye’nin tamamına hizmet veren 21 elektrik dağıtım şirketinin çatı örgütü Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder), 2021 yılına ilişkin ‘Elder Dal Raporu’nu yayınladı. Her yıl tertipli olarak açıklanan raporda, dalın Türkiye’nin güç altyapısına yaptığı yatırımdan tüketime, istihdamdan abone sayılarına kadar pek çok data yer aldı.
Elder’in Dal Raporu’na nazaran Türkiye’nin her noktasına memleketler arası standartlarda elektrik dağıtım hizmeti sunma amacı ile çalışmalarına aralıksız devam eden dağıtım şirketlerinin toplam yatırımı, 2021 yılı Haziran ayı TÜFE’si baz alındığında bir evvelki yıla nazaran yüzde 56,7 artarak 9 milyar 391 milyon TL’den 14 milyar 719 milyon TL’ye ulaştı. Bu sayının yaklaşık yüzde 78’i yani 11 milyar 452 milyon TL’lik kısmı şebeke yatırımlarına harcandı. Şebeke işletim sistemlerinin yatırımlar içindeki hissesi da 1 milyar 273 milyon TL’yi buldu.
2020 yılında 1 milyon 204 bin km olan dağıtım sınırı uzunluğu, yıl içinde yapılan yatırımlarla 2021 sonunda 1 milyon 363 bin km’ye, Türkiye genelindeki 499 bin 736 olan trafo sayısı 508 bin 880’e çıktı. Yatırımların bölgesel olarak dağılımında birinci sırayı 1 milyar 486 milyon TL ile Toroslar EDAŞ alırken onu 1 milyar 352 milyon TL ile Başşehir EDAŞ ve 1 milyar 348 milyon TL’lik yatırımla Dicle EDAŞ izledi.
ELEKTRİK TÜKETİMİ YÜZDE 8,4’LÜK ARTIŞLA 253 TWH’YE ULAŞTI
Pandeminin ağır tesiri altında geçen 2020 yılından sonra, aşı uygulamaları ve kısıtlamaların kademeli olarak kalkmasıyla 2021 tüketimin tekrar canlandığı bir periyot oldu. 2021’de “dağıtım ve iletim düzeyinden bağlı abonelerin toplam tüketimi” bir evvelki yıla nazaran yüzde 8,4 artarak 233,4 TWh’den (teravatsaat) 253 TWh’ye çıktı. Yıl içinde en yüksek tüketim 32 TWh ile Toroslar EDAŞ’ın hizmet bölgesinde yaşandı. Toroslar’ı 27,4 TWh ile Boğaziçi EDAŞ, 20,8 TWh ile GDZ EDAŞ’ın hizmet bölgesi takip etti.
Rapora nazaran 2021 yılındaki toplam tüketimin yüzde 44’ü sanayi abonelerinden geldi. Sanayi abonelerinin tüketimi yüzde 11,8’lik artışla 99,8 TWh’den 111,6 TWh’ye çıktı. 2020 yılında tüketimleri bir evvelki yıla nazaran yüzde 7,5 gerileyen ticarethane abonelerinde olağanlaşma adımlarının tesiri sayılara da yansıdı. Bu devirde ticarethane abonelerinin tüketimi yüzde 6,5 artışla 57,6 TWh’den 61,4 TWh’ye ulaştı. Oransal olarak en yüksek tüketim artışı ise yüzde 23,5 ile ziraî sulama abonelerinde yaşandı. 2020 yılında 10,8 TWh elektrik tüketen ziraî sulama abonelerinde bu sayı 13,4 TWh’yi buldu. 2021 yılında mesken abonelerinin tüketimi yaklaşık yüzde 2 artışla 60,1 TWh’den 61,3 TWh’ye, aydınlatma abonelerinin yüzde 8 artışla 5 TWh’den 5,4 TWh’ye çıktı.
EN DÜŞÜK KAYIP ORANI YÜZDE 5,23 İLE ULUDAĞ EDAŞ’IN BÖLGESİNDE
Elder Kesim Raporu 2021’de, bölge bazında kayıp oranları, Ar-Ge projeleri ve istihdam sayılarını da içeren şu bilgiler yer aldı:
Dağıtım bölgeleri içinde 2021 yılında gerçekleşen en düşük kayıp oranı yüzde 5,23 ile Uludağ EDAŞ’ın hizmet bölgesinde gerçekleşti.
Toplam faturalanan tüketimin yüzde 44,1’i sanayi, yüzde 24,3’ü ticarethane, yüzde 24,2’si mesken, yüzde 5,3’ü ziraî sulama, yüzde 2,1’i aydınlatma abonelerinden geldi.
2021 yılı itibariyle dağıtım sistemini kullanan toplam tüketici sayısı evvelki yıla oranla yüzde 2,7 artarak 46 milyon 81 binden 47 milyon 311 bine ulaştı.
En yüksek aboneye sahip olan bölge tekrar değişmedi ve 5 milyon 309 bin ile Boğaziçi EDAŞ’ın hizmet verdiği İstanbul Avrupa Yakası birinci sırada yer aldı. Onu 4 milyon 450 bin abone ile Başşehir EDAŞ, 4 milyon 199 bin abone ile de Toroslar EDAŞ izledi.
2021 yılında toplam trafo sayısı 508 bin 880 olurken toplam trafo kapasitesi ise 187 bin 940 MVA’ya ulaştı.
2021 sonu prestijiyle istihdam edilen toplam kişi sayısı evvelki yıla oranla toplamda yüzde 10,2 artışla 63 bin 502’yi buldu.
2014 Temmuz-2021 Temmuz ortasında bölümde yürütülen Ar-Ge proje sayısı evvelki yıla oranla yaklaşık yüzde 18 artışla 312’ye ulaştı. Birinci üçte 59 proje ile gereç teknolojisi, 51 proje ile şebeke işletim, 45 proje ile izleme ve denetim kategorileri yer aldı.
2021 yılında bir evvelki yıla nazaran lisanslı şurası güç yüzde 3,6 artarak 92 bin 273 MW’ye, lisanssız şurası güç yüzde 10,6 artarak 7 bin 547 MW’ye ulaştı. Lisanslı ve lisanssız üretimlerin toplamı 331 bin 225 GWh düzeyinde gerçekleşti. Bu üretimin 11 bin 950 GWh’si lisanssız, 319 bin 275 GWh’si lisanslı santraller tarafından yapıldı.
Lisanssız üretimde en büyük hissesi yüzde 96,6 ile güneş aldı.