Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yahut idarece, binanın bulunduğu yerin tehlikeli durumu yahut hasar bakımından hemen boşaltılması ve yıktırılması gerektiği belirlenen binalar riskli yapı olarak kabul edilecek.
TBMM Genel Şurasında kabul edilen Etraf Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla, Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine İsmine Orman Sonları Dışına Çıkarılan Yerlerin Kıymetlendirilmesi ile Hazineye İlişkin Tarım Topraklarının Satışı Hakkında Kanun’da değişikliğe gidiliyor.
Buna nazaran, orman olarak korumasında bilim ve fen bakımından hiçbir fayda görülmeyen, tersine tarım alanına dönüştürülmesinde fayda olduğu tespit edilen yerlerden hudutları Cumhurbaşkanınca belirlenen alanlar, İstanbul Şile’deki Darlık ve Ömerli barajlarının imalinden etkilenen Darlık ve Esenceli mahallelerinin yeni yerleşim yerlerinin belirlenmesi için Orman Genel Müdürlüğünce orman sonları dışına çıkarılarak tapuda Hazine ismine resen tescil edilecek.
Bu alanların tespiti maksadıyla Orman Genel Müdürlüğünce yeteri kadar orman kadastro kurulu görevlendirilecek. Bu tespit sırasında ilan müddeti bir hafta, itiraz müddeti ise bir ay olacak.
Yeni yerleşim yerindeki hak sahipliği, borçlandırma ve takyide ait yol ve temeller, Cumhurbaşkanınca belirlenecek.
Afet Riski altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle, riskli yapı tespiti yapılmasının engellenmesi durumunda güvenliği sağlamak üzere kolluk kuvvetlerinden takviye alınarak tespit yapılacak.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yahut yönetim tarafından, binanın bulunduğu yerin tehlikeli durumu yahut hasar bakımından ivedilikle boşaltılması, yıktırılması gerektiği belirlenen binalar riskli yapı olarak kabul edilecek. Maliklere, kiracılara ve yapıda ikamet etmek kaidesiyle hudutlu birebir hak sahiplerine taşınma yardımı yapılabilecek.
Uygulama yapılacak alandaki taşınmazlar, feshedilmiş sayılan kontratlara istinaden tapuda müteahhide devredilmiş ise uygulama sonucunda meydana gelen yeni taşınmazlar, hak sahipliği çalışmaları gözetilerek müteahhide dönem yapan eski malikleri ismine resen tescil olunacak.
Dönüşüm olan yerlerde hak sahibinin dönüşümden evvelki taşınmazının tapu kaydında yer alan ipotek, ihtiyati haciz, haciz ve intifa hakkı üzere haklar ve şerhler hak sahibi ismine yatırılan taşınmazın bedeli üzerinden devam ettirilecek, tapu kaydındaki haklar ve şerhler Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının talebi üzerine tapu müdürlüğünce resen terkin edilecek.
Bina kimlik sertifikası düzenlemesi
Tamamlanan yapıların izlenmesini kolaylaştırmak hedefiyle “bina kimlik sertifikası” uygulaması getiriliyor.
TBMM Genel Şurasında kabul edilen Etraf Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile mahalli yönetimlerin etraf kirliliğini önleyici yatırımlar kapsamında atık su arıtma, geri kazanım; arıtma çamuru sürece ve bertarafı; sıfır atık idaresi kapsamında atık toplama, taşıma, sürece, geri kazanım ve bertaraf tesisleri ile mapa şamandıraların özel bölüm eliyle yapılması, işletilmesi, bakımı ve devredilmesine ait düzenlemelerin nasıl hayata geçirileceği belirleniyor.
Mahalli yönetimlerin toplam yatırım meblağı yahut toplam işletme hizmet bedeli 100 milyon liranın altındaki projelerine ait ihale ve kontrat süreçleri için yetkilendirme kararı aranmayacak. Bu bedelin altında kalmak maksadıyla projeler bölünemeyecek. Kelam konusu projeler, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca onaylandıktan sonra ihale süreçlerine başlanabilecek. Bu meblağ, her yıl bir evvelki yıla ait olarak Vergi Tarz Kanunu kararları uyarınca tespit ve ilan edilen tekrar değerleme oranında artırılarak uygulanacak.
Mahalli yönetimlerin, Yap-İşlet-Devret modeliyle gerçekleştireceği projeler için yetkilendirme talepleri, proje dokümanlarıyla birlikte Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından teknik olarak değerlendirildikten sonra yetkilendirme kararı için iletilecek.
Bu faaliyetler hasebiyle elde edilecek gelir; ön yapılabilirlik etüdünde projeye tesiri öngörülerek ihale dokümanında yer alması kaydıyla, ön yapılabilirlik etüdüne uygun olarak şartname ve kontratta düzenlenecek asıllar çerçevesinde vazifeli şirket ile mahalli yönetim ortasında paylaşılacak.
Blokajlı Banka Hesabı sistemi kuruluyor
Kanunda, bu projelerin hayata geçirilmesi, rastgele bir aksaklık olmaması için Blokajlı Banka Hesabı sisteminin kurulması ve bu sistemin hayata geçirilmesinde ilgili yönetimlerin misyon ve yetkilerine de yer veriliyor.
Proje sahibi mahalli yönetimler; proje konusuna, niteliğine ve özelliğine nazaran toplanan gelirlerden, uygulama kontratında belirlenen ödeme ölçüsüne karşılık gelen ölçüsü, Blokajlı Banka Proje Hesabına aktaracak. Uygulama mukavelesindeki ödemeye ait düzenlemeler çerçevesinde Blokajlı Banka Proje Hesabından sırf proje kapsamında yapılacak ödemelere ve transferlere müsaade verilecek.
Mahalli yönetimin kelam konusu ödemelerini Blokajlı Banka Proje Hesabından yerine getirmemesi durumunda, vazifeli şirketin başvurusu üzerine bu fiyat Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının talebi üzerine genel bütçe vergi gelirlerinden aktarılan hisselerinden ilgisine nazaran Hazine ve Maliye Bakanlığı yahut Vilayetler Bankası tarafından kesinti yapılarak Blokajlı Banka Proje Hesabına takip eden ayın sonuna kadar aktarılacak. Aktarılacak bu fiyat, kesintiler düşüldükten sonra ilgili mahalli yönetime gönderilecek meblağın yüzde 10’unu aşamayacak.
Bu tesisler için 30 yıldan az müddetli olarak tesis edilecek üst hakları da bağımsız ve daima nitelikte kabul edilecek.
Bina kimlik sertifikası alan yapılarda kontrol düzenlemesi
Bina kimlik sertifikası alan yapılar, 5’er yıllık dönemlerle yapı kontrol kuruluşlarınca denetlenecek.
TBMM Genel Şurasında kabul edilen Etraf Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna nazaran, iş bitirme kademesine gelen yapılara bina kimlik sertifikası verilecek.
Bina kimlik sertifikası alan yapılar, 5’er yıllık dönemlerle yapı kontrol kuruluşlarınca denetlenecek. Bu kontroller, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca elektronik ortamda belirlenen yapı kontrol kuruluşları tarafından yürütülecek. Yapı kontrol kuruluşlarına, yaptıkları kontrollere dair verdikleri hizmet için ödenecek bedel Bakanlık tarafından belirlenecek.
Denetim vazifesini mevzuata uygun yerine getirmeyen yapı kontrol kuruluşları, bu nedenle ortaya çıkacak yapı hasarlarından ötürü kontrolü yaptığı tarihten itibaren 5 yıl mühletle yapı sahibine karşı sorumlu olacak. Yapılacak kontrolle ilgili iş ve süreçler için binaya yahut bağımsız kısma girilmesinin engellenmesi halinde; kontrol mahalline birinci gidişte buna dair tutanak tutulacak. İkinci gidişte girişi engelleyenlere Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğünce 1500 lira idari para cezası verilecek. Buna karşın girişin engellenmesi halinde ise mülki amirin yahut varsa bu hususta yetki devredeceği yardımcısının onayı alınarak kolluk kuvvetleri yardımıyla binaya yahut bağımsız kısma girilerek kontrolle ilgili iş ve süreçler tamamlanacak.
Tarımsal dayanak ödemeleri
Tarımsal desteklemelerden yararlanmak için müracaatta bulunduğu halde, meri mevzuat uyarınca desteklemelerden yararlanabilmek için ibrazı öngörülen makbuz, fatura ve öteki evrakların gerçeğe alışılmamış yahut yöntemsiz olduğu gerekçesiyle desteklemeden yararlandırılmayanlara yahut yararlandıkları destekleme meblağları birebir münasebetle Tarım Kanunu doğrultusunda geri alınanlara, yürürlük tarihinden itibaren 3 ay içinde Tarım ve Orman Bakanlığına başvurmaları, Bakanlık tarafından yapılan incelemede bunların gerçek üretim yaptığının tespiti halinde hak ettikleri destekleme ödemeleri yapılacak.
Yapılan ödemelere faiz işletilmeyecek, masraf yahut ek ödeme ismi altında rastgele bir ödeme yapılmayacak. Bu karar, yararlandıkları destekleme fiyatlarının, birebir münasebetlerle geri alınması tarafında haklarında takip başlatılanlar için de uygulanacak ve öngörülen koşulların oluşması halinde haklarındaki takip süreçlerine son verilecek. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra unsurun kapsadığı periyotlara ait haklarında takip başlatılanların, takibe ait yazının bildirim tarihinden itibaren 1 ay içinde Bakanlığa başvurmaları halinde husus kararından birebir koşullar dahilinde yararlandırılacak. Bu kararlardan yararlanmak üzere müracaatta bulunan ve yararlananların, yürürlükten evvel destekleme ödemeleriyle ilgili açtığı davalar karşılıklı sonlandırılacak.
İskan Kanunu’nun, “iskanlı göçmenlerin ve yerleri kamulaştırılanların iskanı” mevzularını içeren unsurları kapsamına giren hak sahibi ailelerden mukavele evresinde borcunu peşin ödemek isteyenlere, borçlandırma bedeli üzerinden yüzde 65 indirim yapılacak.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü faaliyetlerinin gerektirdiği araç, gereç, satın alma, bakım, tamirat, imal, sigorta, kiralama, araştırma, tanıtım, temsil, eğitim masrafları, yurt dışında yürütülecek proje masrafları, kadastro hizmetlerinin yapılması, yenilenmesi, güncellenmesi ve gibisi her türlü harcamalar döner sermaye gelirlerinden karşılanabilecek.
Döner sermaye işletmeleri için kendi kaynaklarından karşılanmak üzere tahsis edilen sermaye ölçüsü Cumhurbaşkanınca 5 katına kadar artırılabilecek, artırılan sermaye elde edilen karlarla karşılanacak.
Genel idare kapsamındaki kamu yönetimleri, köy hükmî şahısları ve kalkınma ajanslarının kanunlarla ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle sayılan misyonlarıyla ilgili yapılacak tapu süreçlerinden ve münhasıran elektronik ortamdaki datalara ait olmak üzere bilgi paylaşımından döner sermaye fiyatı tahsil edilmeyecek. Genel Müdürlük ünitelerince neden olan yanlışların düzeltilmesi süreçlerinden, ilgililerin kusuru olmaksızın nüfus yönetimi tarafından resen gerçekleştirilen maddi kusurların düzeltilmesi, tamamlanması ve geri alınması süreçleri sonucunda tapuda yapılan kimlik bilgileri düzeltme süreçlerinden, tapu müdürlüklerince resen yapılan süreçlerden, aile konutu şerhi süreçlerinden ve kat irtifakından resen kat mülkiyetine geçiş süreçlerinden döner sermaye fiyatı tahsil edilmeyecek. Data paylaşımına ait protokol yahut mukavelelerde, döner sermaye hizmet bedellerinin ödenmesine ait adap ve asıllar düzenlenebilecek.
Döner sermaye faaliyetlerine ait hizmetler Genel Müdürlük çalışanına ek misyon olarak yaptırıldığı takdirde döner sermaye gelirlerinden ödenmek üzere kendilerine (100-300) sayılarının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımından elde edilecek fiyattan, yaptıkları hizmetin özelliğine ve zahmetine nazaran genel müdürün onayıyla belirlenecek ölçüde aylık ek misyon fiyatı verilebilecek.
Deniz kirletmenin cezaları artırılıyor
18 grostona kadar olan tanker, gemi ve başka deniz araçlarından kaynaklı evsel atık suların, deterjanlı su, köpük, egzoz gazı yıkama sistemi suları ve gibisi yıkama sularının yahut katı atıkların denize boşaltılması durumunda 5 bin lira, 18 ila 50 groston ortasında olanlara 10 bin lira, 50 ila 100 groston ortasında olanlara 20 bin lira, 100 ila 150 groston ortasında olanlara 30 bin lira idari para cezası uygulanacak.
Liman, tersane, gemi bakım-onarım, gemi söküm, yat limanı üzere kıyı tesisi idarelerinin, kendi idare alanları içerisinde meydana gelen kirliliği yetkili mercilere bildirmemesi halinde kıyı tesis idarelerine 25 bin lira, deniz çöpleri, atıklar ve atık suların toplanması ve idaresine ait gerekli önlemleri almaması halinde bu idarelere 25 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.
Bu idari para cezaları, balıkçı barınaklarına 3’te bir oranında uygulanacak.
Taraf olunan milletlerarası kontratlarda ve ilgili yönetmeliklerde belirlenen kükürt oranından daha fazla kükürt içeren akaryakıtı, denizcilik yakıtı olarak kullanan gemi ve öteki deniz vasıtalarından bin grostona kadar olanlar için groston başına 200 lira, bin ila 5 bin groston ortasında olanlara bu ölçü ve ek her groston başına 25 lira, 5 bin grostondan fazla olanlara ise bu ölçülere ek her groston başına 5 lira idari para cezası verilecek.
Günlük 1 kilogram yahut daha az tıbbi atık üreten sıhhat kuruluşlarından oluşan tıbbi atıklarını öngörülen yasaklara yahut sınırlamalara karşıt olarak biriktiren, sınıflandıran, depolayan, taşıyan, ambalajlayan ve bertaraf edenlere 10 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
Öngörülen cezalar Özel Etraf Muhafaza bölgelerinde 2 kat olacak.
Atıksu arıtma tesisi zorunluluğu
Atıksu arıtma tesislerinde kullanılan elektrik gücü yüzde yüze kadar geri ödenebilecek.
Boğazlar ve Susurluk Havzası dahil Marmara Denizi Hidrolojik Havzası ve bu havzada yer alan vilayetlerden İstanbul, Bursa ve Kocaeli vilayetlerinin tamamında, büyükşehir, vilayet ve ilçe belediyeleri hususun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde iş termin planlarını Bakanlığa sunmak ve 3 yıl sonunda da ileri atıksu arıtma tesislerini kurup işletmeye almak zorunda olacak.
Belediyeler atıksu gelirlerinin yarısını atıksu arıtma tesislerinin kurulması ve işletilmesinde bu tesisler kurulana kadar kullanmak üzere ayırmak zorunda olacak. Ayrılan bu gelirler emel dışında kullanılamayacak.
Sanayi alanları, ileri atıksu arıtma tesisleri, ibadethane alanları ve ziraî emelli silo yapıları, imar planlarında bina yüksekliklerinin özgür olarak belirlenemeyeceğine dair düzenlemenin kapsamı dışına çıkarılıyor.
Birden fazla yapı için ruhsat alınarak inşaata başlanmış ve kat irtifakı kurulmuş lakin bir kısmı tamamlanmadan mühlet nedeniyle ruhsatı kararsız hale gelmiş parsellerdeki eksik kalan yapılar için ruhsat eki onaylı statik projesinde zelzele güvenliği bakımından yapılması zarurî değişiklikler hariç, yapı projelerinde rastgele bir değişiklik olmaksızın yapılacak tekrar ruhsat müracaatlarında tamamlanmayan bu yapılardan ruhsat müracaatında bulunanların maliklerinin tamamının muvafakati aranacak.