Hükümet için hazırlanan bir iç rapora nazaran, ABD ve Avrupa yaptırımlarının tesiri yayıldıkça Rusya daha uzun ve daha derin bir resesyonla karşı karşıya kalabilir.
Devlet Lideri Vladimir Putin’in Ukrayna’yı işgali nedeniyle Rusya’nın ekonomik izolasyonunun gerçek tesirini değerlendirmeye çalışan yetkililerin ve uzmanların aylarca süren çalışmalarının sonucu olan doküman, yetkililerin çoklukla optimist kamu açıklamalarında yaptıklarından çok daha ürkütücü bir tablo çiziyor.
Rapordaki üç senaryodan ikisi, iktisadın lakin on yılın sonunda yahut daha sonra savaş öncesi düzeye dönmesiyle birlikte daralmanın gelecek yıl hızlandığını gösteriyor.
“Atalet” senaryosu, iktisadın gelecek yıl 2021 düzeyinin yüzde 8,3 altında tabana vuracağını görürken, “stres” senaryosu 2024’teki en düşük seviyeyi geçen yılın düzeyinin yüzde 11,9 altına koyuyor.
Daha fazla ülkenin yaptırımlara katılması muhtemel
Tüm senaryolar, yaptırımların baskısının ağırlaştığını ve daha fazla ülkenin onlara katılması beklenen olduğunu görüyor. Rapora nazaran, Avrupa’nın Rus petrol ve gazından keskin bir formda uzaklaşması, Kremlin’in kendi pazarını tedarik etme kabiliyetini de etkileyebilir.
Rapor, ithalat ve ihracatın yaklaşık dörtte birini kapsayan kısıtlamaların ötesinde, Rusya’nın şu anda ülke iktisadını daha da kesen “neredeyse tüm ulaşım biçimlerini etkileyen” bir “abluka” ile nasıl karşı karşıya olduğunu ayrıntılandırıyor.
Teknolojik ve finansal mahzurlar baskıyı artırıyor. Rapor, genişleyen beyin göçünün birinci resmi kestirimi olan 2025 yılına kadar 200 bin kadar bilgi süreç uzmanının ülkeyi terk edebileceğini iddia ediyor.
Belge, ekonomiyi 2024’te savaş öncesi düzeylere geri getirmek ve bundan sonra istikrarlı bir biçimde büyümek için ekonomiyi desteklemek ve kısıtlamaların tesirini daha da kolaylaştırmak için bir dizi tedbir davetinde bulunuyor.
Ancak adımlar, büyümenin yaptırımlar olmadan bile büyük ölçüde sakinleştiği son on yılda hükümetin lanse ettiği yatırımları teşvik etmek için birebir tedbirlerin birçoklarını içeriyor.
İhracat odaklı kesimlerde üretim hacimleri azalabilir
Rapor, önümüzdeki bir yahut iki yıl içinde petrol ve gazdan metallere, kimyasallardan ve ahşap eserlere kadar “ihracat odaklı bir dizi dalda üretim hacimlerinin azalması” konusunda ihtarda bulunuyor. Daha sonra bir ölçü toparlanma mümkün olsa da, “bu bölümler iktisadın itici gücü olmayı bırakacak.”
Rapora nazaran, Rusya’nın ana ihracat pazarı olan Avrupa’ya gazın büsbütün kesilmesi, vergi gelirlerinde yılda 400 milyar rubleye (6,6 milyar dolar) mal olabilir. Yeni ihracat pazarları ile kaybedilen satışları orta vadede bile tam olarak telafi etmek mümkün olmayacaktır.
Petrol dalına darbe
Raporda, sonuç olarak üretimin azaltılması gerekeceği ve Kremlin’in mahallî gaz arzını genişletme gayelerini tehdit ettiği belirtildi. Sıvılaştırılmış doğal gaz santralleri için gerekli olan teknoloji eksikliği kritik düzeyde ve yenilerini inşa etme eforlarını engelleyebilir.
Avrupa’nın Rus petrol eserlerini ithalatını durdurma planları ki geçen yıl ihracat gelirlerinin yüzde 55’i buradan sağlandı, üretimde keskin kesintileri tetikleyebilir ve iç piyasayı da yakıt ıstırabı çekebilir.
Rapora nazaran, metal üreticileri kısıtlamalardan yılda 5,7 milyar dolar kaybediyor.
Rapor, dünya iktisadı resesyona girerse, Rusya’nın global pazarlarda “salıncak tedarikçisi” haline gelirken ihracatının daha da düşebileceği ve eserlerine olan talebin evvel ortadan kalkacağı konusunda uyarıyor. Bu, rublede bir düşüşü ve enflasyonda bir artışı tetikleyebilir.
İthalat tarafında, “kısa vadeli ana risk, ithal hammadde ve bileşenlerin eksikliği nedeniyle üretimin askıya alınmasıdır.” Raporda, uzun vadede ithal ekipmanın tamir edilememesinin büyümeyi kalıcı olarak sınırlayabileceği belirtildi.
Kritik İthalat ürünleri
Rapora nazaran, Kremlin’in yabancı arzı değiştirme gayretlerini övdüğü tarım dalında bile, kilit girdilere bağımlılık, Rusları besin tüketimini azaltmaya zorlayabilir.
Batı teknolojisine erişimdeki kısıtlamalar, Çin ve Güneydoğu Asya’dan daha az gelişmiş alternatiflere güvenmek zorunda kaldığı için Rusya’yı mevcut standartların bir yahut iki kuşak gerisine itebilir.
Rapor, yaptırımların hükümeti Putin’in savaştan evvel belirlediği bir dizi kalkınma amacını, nüfus artışını ve ömür beklentisini artırma da dahil olmak üzere revize etmeye zorlayacağı konusunda uyarıyor.
Rapor, sektörel bazda, yaptırımlardan kaynaklanan darbenin kapsamını ayrıntılandırıyor:
Tarım: Kanatlı üretiminin büsbütün yüzde 99’u ve Holstein süt sığırcılığı üretiminin yüzde 30’u ithalata bağlı. Balık yemleri ve aminoasitlerin yanı sıra şeker pancarı ve patates üzere temel besin hususlarının tohumları çoğunlukla ülke dışından getiriliyor.
Havacılık: Yolcu hacminin yüzde 95’i yabancı uçaklarda taşınıyor ve ithal yedek modüllere erişimin olmaması, hizmet dışı kaldıkça filonun küçülmesine neden olabilir.
Makine imali: Ekip tezgahlarının sırf yüzde 30’u Rus imali eserlerden oluşuyor ve mahallî sanayi artan talebi karşılama kapasitesine sahip değildir.
İlaç: Yerli üretimin yaklaşık yüzde 80’i ithal hammaddelere dayanıyor.