Eski IMF ekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Burcu Aydın Özüdoğru enflasyon datalarını kıymetlendirdi.
Bloomberg HT yayınına katılan Özüdoğru “Yüksek enflasyon devrindeki süreçlerin bir tanesi beklentilerin ve ölçüm konusundaki farklılıkların hayli açılmasıdır. Örneğin açıklanan sayılar içerisinde tüketici tarafına bakacak olursak Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı aylık enflasyon artışı yüzde 3 ile en düşük oranda olurken, İstanbul Ticaret Odası’nın açıkladığı İstanbul geçinme endeksi aylık bazda 6 ile en yüksek oranı sergilemiş oldu. Önümüzdeki sürece ait olarak bizim en büyük tehlikelerimizden birisi enflasyonun çıpasının kaybolmasıdır. Yani beklentiler içerisinde bu kadar farklı bir yelpaze olması, en düşük bant ile en yüksek bant ortasında yaklaşık yüzde yüzlük bir fark olması, gerek üreticilerin gerekse tüketicilerin fiyatlama konusunda farklı bir anlayışa sebep olması enflasyondaki trendin devamı manasına gelir” formunda konuştu.
“Baz tesiri enflasyonda düşüş manasına gelmiyor”
Yıllık enflasyon oranındaki artış oranının aşağı gelmesinin katiyetle enflasyonda bir düşüş olarak nitelendirilmemesi gerektiğinin altını çizen Özüdoğru “Gerek kur, gerek enflasyon dinamikleri, gerekse beklentilerdeki gidişat bize aylık bazda enflasyon oranlarının en az yüzde 3 civarında artmaya devam edeceğini gösteriyor. Yalnızca yılın son ayında ve önümüzdeki yılın birinci aylarında göreceğimiz yıllık enflasyondaki düşüş yalnızca bir baz tesiridir. Maalesef fiyatlardaki artış, satın alma kabiliyetini aşağı çekmeye devam edecek” dedi.
“TÜFE’deki miktarsal olarak azalışı ulaştırma kümesi destekledi”
Yıllık olarak ÜFE’nin yüzde 151,50 artmasına rağmen TÜFE’de yaşanan yüzde 83,5’lük artışa dair yaptığı değerlendirmesinde Özüdoğru “Aradaki makas hayli faklı bir halde açılmış durumda. TÜFE’de, global petrol fiyatlarının aşağı gelmesiyle birlikte ulaştırma kümesi tesirli oldu. Öte yandan açıklanan istatistiklere ait unsur fiyatlarını göremememiz üzere mevzular da bu fiyatların neye göre, nasıl belirlendiği konusunda soru işareti yaratıyor. Üretici fiyatlarının bu kadar yüksek artıyor olması, bunun tüketici tarafına kademeli bir formda yansıyacağını ve tüketici fiyatlarının artmaya devam edeceğini gösteriyor. Uygulanmakta olan faiz siyaseti ile bir arada her ne kadar kredi konusundaki kısıtlamalarla fiyat artışı denetim edilmeye çalışılsa da işin özü prestiji ile tasarruf tarafında ucu açık bir faiz uygulanması sebebi tüketimin öne çekilmesi ve varlık fiyatlarında çeşitli balonlar yaratılması üzere bahislerde fiyatların önümüzdeki süreçte artmaya devam edeceğinin emarelerini gösteriyor” diye konuştu.
Özüdoğru “Yüksek enflasyon tüketicilerin harcama hünerlerini aşağı çeker. Piyasada belirsizlik yaratır. Bu da doğal olarak ekonomik aktivitenin de belirli bir müddet sonra azalmasına ve iktisattaki istihdam kayıplarının çok daha sert tesirlerle hayatımıza gelmesine sebep olabilir. Finansal erişim konusunda daralma, iç talepte aksilikler ve dış talepte yavaşlama sinyalleri ile birlikte iktisatta yılın son aylarında maalesef, ekonomik aktivitede sert bir biçimde daralmaya yönelik envareleri göreceğimize işaret ediyor. Seçim iktisadına girilmesiyle birlikte, önümüzdeki aylarda fiyat baskısını artıracak, tüketici davranışlarını daha fazla bozacak adımları görme ihtimalimiz epey yüksek. Minimum fiyattaki artışların süratli bir halde enflasyon konusunda erimesi kelam konusu” dedi.