ABD ve Çin’in ABD’li düzenleyici kurumların Çinli işletmeleri incelemeleriyle ilgili mutabakat sağlayamamaları üzerine Çin’in kamu sahipli en büyük beş firması ABD Borsalarından çekilme planlarını duyurdular.
China Life Insurance, PetroChina, China Petroleum & Chemical Corp., Aluminum Corp. ve Sinopec Shangai Petrochemical şirketleri Cuma günü borsalardan çekilme kararlarını duyurdular.
ABD ve Çin, Amerikalı müfettişlerin Çinli şirketlerin kontrol begelerine erişmesine müsaade verme konusunda yirmi yıldır uyuşmazlık yaşıyor. Müzakereciler, şimdi uymayan işletmeleri başlatmak için kongre tarafından dayatılan 2024 son tarihini işaret eden saatle bir mutabakata varmadılar.
Çin Anakarası ve Hong Kong, yetkililerin ulusal güvenlik ve saklılıkla ilgili tasaları nedeniyle dünya çapında Kamu Şirketi Muhasebe Nezaret Şurası tarafından teftiş yapılmasına müsaade vermeyen iki yargı alanı olarak biliniyor.
ABD’li ve Çinli yetkililer bir muahedeye varmaya çalışırken, bir tahlilin Pekin’in hassas olduğunu düşündüğü şirketlerin ABD pazarlarından istekli olarak çıkmalarını içerebileceğine dair spekülasyonlar artıyor.
Saxo Markets stratejisti Redmond Wong, “Bu devlete ilişkin işletmeler stratejik bölümlerdedir ve Çin hükümetinin yabancı düzenleyicilere erişim vermekte tereddüt edebileceği bilgi ve bilgilere erişimleri olduğu varsayılmaktadır” dedi.
Çin Menkul Değerler Düzenleme Komitesi yaptığı açıklamada, listeden çıkarma planlarının şirketlerin ticari tasalarına dayandığını söyledi.
Bloomberg Intelligence’ın Mayıs ayında yaptığı iddiaya nazaran, Menkul Değerler ve Borsa Komitesi firmaları incelemeyi artırdıkça, Çin ve Hong Kong’da bulunan ve piyasa pahası 2,4 trilyon doların üzerinde olan yaklaşık 300 işletme ABD Borsalarından atılma riskiyle karşı karşıya. En büyükleri ortasında China Life, PetroChina, China Petroleum & Chemical, Alibaba Group Holding Ltd. ve Baidu Inc.
Listeden çıkarma hareketinin, yatırımcıları muhasebe sahtekârlıklarından ve öbür mali suistimallerden muhafazayı amaçlayan ABD’nin yasal bir gerekliliği olan kontrol teftişlerinde için iki ülke ortasında yaşanan açmazı kırmak için müzakereleri yumuşatıp kolaylaştırmayacağı açık değil. 2024 son tarihi, hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler’in desteklediği Holding Yabancı Şirketler Sorumluluğu Yasası isimli 2020 maddesinden kaynaklanıyor.
PCAOB Lideri Erica Williams, bu ay yaptığı açıklamada, istekli listeden çıkarmanın PCAOB’nin bir şirketin kontrol çalışma kağıtlarını gözden geçirme talebinde bulunmasını engelleyemeyebileceğini söyledi. Williams, PCAOB’nin denetleme yetkisinin geriye dönük olduğunu, yani bekçinin bu şirketlerden ayrıldıktan sonra bile çalışma kağıtları talep edebileceğini söyledi.
Williams, özel olarak rastgele bir şirkete atıfta bulunmadan, “Bir firma yahut ihraççı bu yıl listeden çıkarmaya karar verirse, benim için hakikaten kıymetli değil zira geçen yıl dolandırıcılık yapıp yapmadığınızı bilmem gerekiyor” dedi.
Kongreye rapor veren ABD-Çin Ekonomik ve Güvenlik İnceleme Komitesi, Çin’in büyük ABD borsalarında listelenen sekiz şirketi “ulusal seviyede Çin devlete ilişkin işletmeler” olarak gördüğünü söyledi. Bunlar PetroChina, China Life Insurance, China Petroleum & Chemical, China Southern Airlines Co., Huaneng Power International Inc., Aluminium Corp. of China, China Eastern Airlines Corp. ve Sinopec Shanghai Petrochemical’dır.
Bloomberg Intelligence stratejisti Marvin Chen, New York paylarının düşük seviyede süreç gördüğü göz önüne alındığında, listeden çıkarmaların şirketlerin kendileri üzerinde çok az tesiri olacağını söylerken bu kararın Tayvan nedeniyle iki ülke ortasında yaşanan gerginliği yansıtması açısından kıymetli olabileceği değerlendiriliyor