Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TRT ortak yayınında gündeme ait soruları yanıtladı, değerlendirmelerde bulundu.
Gıda krizinde nasıl bir süreç işlediği ve imza etabına nasıl gelindiğinin sorulması üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu bahiste uzun müddettir aralıksız biçimde ağır temas ve müzakereler yürüttüklerini ve sonuçta Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden dünya piyasalarına inançlı halde ihracına yönelik mutabakatın İstanbul’da imzalanmasını sağladıklarını söz etti.
Planın başarılı formda uygulanmasıyla vahim boyutlara ulaşmakta olan global besin krizinin tesirlerinin hafiflemeye başlayacağını lisana getiren Erdoğan, “Nitekim bugünlerde bizim yazılı medyada da işte bir baktık ki başlık atmışlar ‘Yüzde 3 fiyatlar düştü’, bir baktık ‘Yüzde 5 fiyatlar düştü’ ki bu böylelikle devam edecek. Bilhassa alışılmış en az gelişmiş ülkelerin üzerindeki baskı azalacak, ortaya çıkabilecek kıtlıklar peşinen önlenecek.” diye konuştu.
“Biz muahedeyi tüm ögeleriyle hayata geçirmeye kararlıyız”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, tüm bunların memnuniyetle karşıladıkları konular olduğuna vurgu yaparak, “Bu tarihi muvaffakiyete verdiğimiz katkı Türkiye’nin global sorunlarda oynamaya muktedir olduğu değerli rolü bir sefer daha ortaya koymuştur. Planın operasyonel boyutu inşallah İstanbul’dan yönetim edilecek, burada ülkemiz, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletlerden yetkililer rol alacaklar. Ukrayna’ya giden ve oradaki limanlardan gelen gemilerin emniyetli ve plana uygun formda seyrine birlikte istikamet verilecek.” dedi.
Yürütülen müzakerelerin şu ana kadar çok hassas bir tabanda devam ettiğini söyleyen Erdoğan, şöyle konuştu:
“Savaşın devam ettiği bir ortamda aslında aksi de düşünülemezdi. Yani bu hususta gerek Ulusal Savunma Bakanım gerek Dışişleri Bakanım onlar kendi muhataplarıyla ağır bağlantı halinde oldular, ben muhataplarımla ağır alaka halinde oldum ve bu ortada da natürel Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin de katkılarını bir kenara koyamayız. Sürecin hala ne kadar hassas olduğunu cumartesi günü Odessa Limanı’na düzenlenen akından görebiliyoruz. Maalesef bu türlü bir şeyi dilek etmezdik fakat bu da oldu. Bu cins süreçlerde esasen tarihte de bunun daima örnekleri vardır. Herkesten attıkları imzalara sahip çıkmalarını ve üstlendikleri sorumluluklara uygun formda hareket etmelerini bekliyoruz ve varılan muahedenin lafzı ve ruhuna alışılmamış aksiyonlardan de kaçınılmasını istiyoruz. Bu ortada ağır bir biçimde yeniden trafiğimizi artırdık ki bu türlü bir şeyin olması bizi üzüyor ve burada bir başarısızlık hepimizin aleyhine olacaktır, bunu da kendilerine hatırlatıyoruz. Biz muahedeyi tüm ögeleriyle hayata geçirmeye kararlıyız ve bu istikametteki çalışmalarımız da devam ediyor.”
İstanbul’da atılan imzalar, Rusya ve Ukrayna başkanlarıyla yaptığı görüşmeler hatırlatılarak, “Yeni bir barış eforu görecek miyiz yeni süreçte?” formundaki soruya Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Savaşın başından beri önceliğimiz ateşkesin sağlanmasının akabinde adil ve sürdürülebilir bir barışın tesis edilmesi, bu anlayış var. Temenni ederim ki inşallah bunu da başarırız.” karşılığını verdi.
“NATO’nun kayıtlarına bu terör örgütlerinin girmiş olması Madrid doruğunun en başarılı yanıdır”
Madrid’deki NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Tepesi’nde önderlerle yaptığı görüşmelerde, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusundaki görüşlerini paylaştığı hatırlatılarak, “Sizin açınızdan bu doruğun, NATO ve Madrid doruğunun en değerli sonuçları neler olmuştur?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi:
“Bu soruyu olağan altını çizerek cevaplamak isterim; her şeyden evvel PKK, PYD, YPG ile FETÖ’ye dayanak verilmeyeceği ve bunun bizim kırmızı çizgimiz olduğunu kendilerine orada ısrarla hatırlattık. NATO tepe bildirisinde de bilhassa gönderme yapılan bir mutabakat muhtırasında bu taahhüt edildi ve teyit edildi. ‘Buradan taviz vermeyi bizden kimse beklemesin’ dedik, doruğun en kıymetli sonucu bana nazaran budur. Yani NATO’nun kayıtlarına bu terör örgütlerinin girmiş olması Madrid tepesinin en başarılı yanıdır. Zira bundan evvel bunlar bilhassa FETÖ falan bu cins terör örgütleri listesinde memleketler arası en kıymetli pozisyonda bulunan bir NATO kontratında yer almamıştır.”
İsveç ve Finlandiya’dan teröre verilen dayanağın kesilmesi noktasında somut beklentileri olduğuna dikkati çeken Erdoğan, şöyle devam etti:
“Az evvel ekranda gördük, bakın İsveç’in caddelerinde bunlar polis müdafaasında yürüyüş yapıyorlar, şov yapıyorlar, kendi paçavraları ellerinde, ondan sonra malum kelamda önderlerinin posterleri ellerinde bu formda yürüyüş yapıyorlar. Ancak İsveç vatandaşının sağduyusu da ortada. ‘Türkiye istiyorsa, Erdoğan istiyorsa bunlar mademki teröristtir, bunların verilmesi lazım’ diyor. Yani aklıselimin gereği de bu. Alışılmış artık oradaki bütün iltisaklı yapıların da kapatılması gerekiyor, bunları da istedik. Terör propagandası ve aksiyonlarının engellenmesi, bu aksiyonlara karışan şahıslara karşı soruşturma açılması, ayrıyeten iade ve mal varlığı, mesela teröre karşı uğraşta bizden de ne isteniyor? Bunlara karışanlardan şayet sermaye noktasında, para noktasında imkanı olanlar varsa bunların paralarının da el konulması ve iade edilmesi birebir biçimde bizden isteniyor. Hasebiyle orada da artık iade ve mal varlığı dondurma taleplerimizin karşılanması üzere beklentilerimize biz bir yanıt bekliyoruz.”
“Taviz yok”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu konuların takibini Dışişleri Bakanlığı ve ilgili kurumların yaptığını belirterek, “Buradan taviz yok, bu ülkelerle yapılacak ortak düzenek toplantılarında teröre takviyenin sonlandırılması için atılan yahut atılmayan adımların bütün muhasebesi ortaya koyulacak. Burada bir şeyi söylemem lazım, o da şu; katiyetle Türkiye’den bu bahiste bir taviz beklenmesin. İşte biz artık orada görüşmeleri yaptık, bu görüşmelerden sonra döndük, geldik, gel gör ki çabucak daha sonraki gün tekrar bu teröristler Stockholm caddelerinde şov yapıyorlar, Finlandiya’da birebir biçimde şov yapıyorlar. Yani İsveç somut adım atmaktan, temel bir yaklaşıma gitmekten şu anda çok uzakta gözüküyor. Terör propagandası dahil, terör örgütü uzantılarını ülkemiz aleyhine faaliyette bulunmaktan alıkoymadıkları sürece bizden olumlu bir yaklaşım beklemesinler.” değerlendirmesinde bulundu.
NATO Doruğu’nda kıymetli bir kazanım olduğu belirtilerek, İsveç ve Finlandiya’ya yönelik somut izlemeye ait nasıl bir takvim olacağının sorulması üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti:
“Bu o denli zannedildiği üzere kolay bir iş değil. Bakın Makedonya 11 yıl sürdü, o denli kolay falan bu iş olmuyor. Dedik ‘Tamam’, ‘Hemen NATO’ya alsınlar’, yok bu türlü bir şey. Biz orada da bütün arkadaşlara, dostlara bunu söyledik. Gerçekten şu anda da süreç bu formda bir kere işliyor. Bu artık birinci etap, Madrid’de nedir? Madrid’deki bir davettir, yani onama değildir, bir davettir. Bu davetin sonucu ne olacak? Onu da bu hareketler belirleyecek. Yani siz hala bu teröristleri caddelerinizde müdafaa altında bu türlü yürütürseniz e biz de bunları takip ediyoruz, bizim de oralarda istihbaratımız var, her şeyimiz var, nerede ne oluyor bunu anında takip ediyoruz. Alışılmış yalnızca olay İsveç, Finlandiya değil. İsim vererek söyleyeceğim, maalesef Almanya da bu türlü, Fransa bu türlü, İngiltere bu türlü, İtalya bu türlü. İskandinav ülkelerinin çabucak hemen tamamı bu türlü.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Müzakerelerde bunu size hatırlatmışlar, yani başka NATO ülkeleri de yapıyor ancak yalnızca bizden istiyorsunuz’ dediklerinde ne dediniz?” formundaki soru üzerine, “Onların anlatmasına gerek yok, ben anlattım esasen. Önderlerle yaptığımız görüşmede de ben daima kendilerine bunları söyledim, dedim ‘Yani kusura bakmayın’. Almanya, Fransa… Mesela ben, (Fransa Cumhurbaşkanı) Emmanuel ile yaptığım görüşmede ‘Siz ne yapacaksınız, bu türlü devam edeceksiniz’ dedim. Doğal gülüyorlar. ‘Yani bu şayet bu türlü gitmezse kusura bakmayın, önümüze bu geldiği anda bizim bir parlamentomuz var, bu parlamentomuz bizim bu işe olumlu bakmaz’ dedim.” karşılığını verdi.
“Suriye terör örgütlerinin yuvası haline gelmiş durumda”
Suriye’nin terör örgütlerinin yuvası haline gelmiş durumda olduğunu belirten Erdoğan, şunları söyledi:
“Dolayısıyla Suriye’ye karşı gerek Rusya gerekse İran’ın bir hal belirlemesi gerekir.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yunanistan’ın adaları silahlandırmasıyla ilgili bir soruya ait, “Yunanistan sen ne yapmak istiyorsan yap’, o denli mi diyelim? Ne gerekiyorsa vakti saati geldiğinde bunu yaparız.” sözlerini kullandı.
“Ermenistan’la olağanlaşma sürecinde ciddiyiz, kararlıyız”
Mısır’la ilgilerin alt seviyede görüşmelerle devam ettiğini söyleyen Erdoğan, “Üst seviyede de bu işin olmaması diye bir şey kelam konusu değil. Kâfi ki birbirimizi anlayalım.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ermenistan ile alakalara de değinerek, şunları kaydetti:
“Söylemin ötesinde somut adım atmalarını bekliyoruz. Ermenistan’la olağanlaşma sürecinde ciddiyiz, kararlıyız.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Duhok’taki taarruza ait, “PKK’nın gerçek yüzünü bir defa daha böylelikle görmüş olduk. “
Erdoğan, şöyle devam etti:
“Amerika’nın terör örgütüyle (PKK-YPG) iş tutması kendi kazdığı çukura düşmesi sonucunu doğuracaktır.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “2023 seçimlerini bu vakte kadar girip galip çıktığımız tüm seçimlerden daha değerli görüyoruz. Bu seçimi de bir dönüm noktası olarak görüyoruz.” dedi.
“TOGG bu yılın son çeyreğinde inşallah banttan inecek”
Yerli araba TOGG’un üretim evresine ait bir soruya Erdoğan, şöyle konuştu:
“Tesislerin seri üretime hazır hale gelmesiyle birinci seri üretim araçlar bu yılın son çeyreğinde inşallah banttan inecek.”
“Enflasyonda Şubat-Mart devrinde düşüşü görürüz
Erdoğan, enflasyon hakkında şu değerlendirmeleri yaptı:
“Kur Muhafazalı TL’ye iştirak çok oldu. Toplamda 1,8 milyon hesap açıldı. Bu sayı inanca işaret ediyor. Gerçek bireylere yönelik tasarladığımız esere gelen talep de tabana yayıldı ve beklentimizin üzerinde gerçekleşti. Yapmış olduğumuz bu düzenlemelerin enflasyon üzerindeki tesirlerini yakından takip ediyoruz. Son haftalarda yaşanan petrol fiyatlarındaki düşüşün olumlu etkilemesini de bekliyoruz. Yıllık enflasyon düşüşünü önümüzdeki yıl önemli bir halde Şubat-Mart devrinde görmeye başlarız.”
(Sürecek)